Οι 15 μνηστήρες της «Δωδώνης»

Τίτλοι τέλους» πρόκειται να πέσουν εντός του 2012 στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της μεγαλύτερης ελληνικής συνεταιριστικής γαλακτοβιομηχανίας, της Δωδώνης. Σε κάθε περίπτωση, όποιος και αν είναι ο αγοραστής του ποσοστού των μετοχών που κατέχει η Αγροτική Τράπεζα ως το τέλος του έτους ο μεγαλύτερος εξαγωγέας τυριού φέτας θα έχει ιδιώτη στρατηγικό επενδυτή.

Η επίζηλη θέση που η εταιρεία κατέχει στην ελληνική αλλά και στη διεθνή αγορά έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον 15 ελληνικών, ευρωπαϊκών και αμερικανικών επιχειρηματικών ομίλων στην πρώτη – μη δεσμευτική – φάση του διαγωνισμού που έχει προκαλέσει η ΑΤΕ. Βέβαια το γεγονός ότι οι συνεταιρισμοί της Ηπείρου διαθέτουν ένα ισχυρό ποσοστό – όχι όμως και την καταστατική μειοψηφία – αλλά θα είναι όπως είναι και σήμερα και οι τροφοδότες της εταιρείας με πρώτη ύλη περιπλέκει αρκετά την κατάσταση και επί της ουσίας μια επιτυχής εξαγορά απαιτεί τη συναίνεση των συνεταιρισμών και των κτηνοτρόφων της περιοχής. Ως τώρα η συναίνεση στην απόφαση της ΑΤΕ να πουλήσει τη συμμετοχή της στη Δωδώνη δεν υπάρχει.

Για αυτό τον λόγο, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες και εκτιμήσεις παραγόντων της γιαννιώτικης κοινωνίας, η δεύτερη φάση του διαγωνισμού – που είναι και η δεσμευτική – πρό-κειται να καθυστερήσει και να μετατεθεί στο φθινόπωρο προκειμένου να υπάρξει αρκετός χρόνος έ-τσι ώστε να αλλάξουν θέση οι συνεταιρισμοί – αν όχι όλοι, τουλάχιστον στην πλειοψηφία τους. Αλλες ωστόσο πηγές επιμένουν ότι ό,τι είναι να γίνει θα γίνει στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών και κάτω από την ασφυκτική πίεση της τρόικας – η οποία έχει επι-βάλει και την πώληση των θυγατρικών της ΑΤΕ.

Ωστόσο στην παρούσα φάση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι την πρόθεσή τους να εξαγοράσουν την πλειοψηφία των μετοχών της εταιρείας εκδήλωσαν «σαν έτοιμοι από καιρό» ξένοι επιχειρηματικοί κολοσσοί, που παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων, αναπτυσσόμενοι ισχυροί όμιλοι από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και επιχειρηματικοί όμιλοι συναφείς και μη με τη συγκεκριμένη αγορά. Αρχική πρόθεση της ΑΤΕ ήταν να βάλει στο ταμείο της για το 67,77% των μετοχών που πουλάει τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ. Είναι προφανές ότι πρόκειται για ποσό δυσανάλογα μεγάλο για το τυπικό μέγεθος της εταιρείας, αλλά συμβατό με την αξία της που προκύπτει από τη φήμη και τις δυνατότητες που έχει.

Το ενδιαφέρον των ξένων ομίλων εξηγείται από το γεγονός ότι η Δωδώνη από τη δεκαετία του 1980 εξάγει τα προϊόντα της – το 20% του όγκου που παράγει – σε 30 χώρες και είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική εταιρεία της χώρας στον τομέα των επώνυμων τυροκομικών προϊόντων. Κυρίως η φέτα της εξάγεται σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Νότια Αφρική, κατέχοντας σημαντικά μερίδια αγοράς ενώ τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν νέες αγορές στην Α-νατολική Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Ινδία και τη Ρωσία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τουλάχιστον δύο από τους ενδιαφερόμενους ομίλους, ο σουηδο-δανέζικος συνεταιριστικός όμιλος Arla και ο τουρκικός όμιλος Agro Farma που αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς στην αμερικανική αγορά, είχαν ή έχουν σχέση με την παραγωγή της «φέτας» – δεδομένου ότι η επωνυμία του προϊόντος είναι κατοχυρωμένη στην Ευρωπαϊκή Ενωση με συγκεκριμένες προδιαγραφές.

Η Arla είχε επιδιώξει από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 να διεισδύσει στην ελληνική αγορά της φέτας, συνεργαζόμενη με τον τότε όμιλο Δέλτα. Η συνεργα-σία όμως δεν ευτύχησε και διαλύθηκε γρήγορα. Είναι γνωστό επίσης ότι οι Δανοί παρήγαγαν «φιλέ-τα» από αγελαδινό γάλα τα οποία εξήγαν όχι μόνο στην ελληνική αγορά, αλλά και στην ευρωπαϊκή μέχρις ότου η επωνυμία του προϊόντος κατοχυρώθηκε στην Ελλάδα. Ακόμη και τότε σε θεσμικό επίπεδο η Δανία προσπάθησε με κάθε τρόπο να καθυστερήσει την ευρωπαϊκή απόφαση. Από την άλλη πλευρά, ο τούρκος επιχειρηματίας Χαμντί Ουλουκάγια με την εταιρεία Euphrates Inc., η οποία έχει έδρα το Johnstown των ΗΠΑ, παράγει «φέτα» – εκτός βεβαίως από την εντυπωσιακή επιτυχία που έχει στην αγορά του greek style yogourt των Ηνωμένων Πολιτειών με την επωνυμία «Τσοπάνη» που δημιουργήθηκε μετά τo 2005.

Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», από τη διεθνή αγορά – εκτός από τους δύο προαναφερόμενους ομίλους – ενδιαφέρον έχει επιδείξει η μεγαλύτερη ολλανδική συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία, η Friesland - Cαmpina, η οποία ήδη διαθέτει παραγωγική παρουσία στην ελληνική αγορά γάλακτος και στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας έχει πραγματοποιήσει δύο επενδύσεις στην Πάτρα, το εργοστάσιο παραγωγής γιαούρτης με την επωνυμία Νουνού και πέρυσι το εργοστάσιο παραγωγής γάλακτος υ-ψηλής παστερίωσης με την επωνυμία Family. Αξίζει να σημειωθεί ότι προ ημερών ο μητρικός όμιλος εξαγόρασε μια μεγάλη γαλακτοβιομηχανία στις Φιλιππίνες, ενισχύοντας τη θέση του στην Ασία.

Μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον

Μετά τις αποτυχημένες συζητήσεις την περασμένη δεκαετία ορισμένων εκ των μετόχων της Μεβγάλ ΑΕ με τον μεγάλο γαλλικό γαλακτοκομικό όμιλο Lacktalis, είναι η δεύτερη φορά που οι Γάλλοι επιδεικνύουν επενδυτικό ενδιαφέρον – οι δύο πλευρές τότε δεν τα βρήκαν στο τίμημα. Ακόμη εκδήλωση ενδιαφέροντος υπέβαλε και μεγάλος γερμανο-αυστριακός γαλακτοκομικός όμιλος, του οποίου δεν έγινε γνωστό το όνομα.

Ωστόσο εκτός από τους Ευρωπαίους, ενδιαφέρον έχουν δείξει και από την άλλη όχθη του Ατλαντικού. Κατ' αρχήν πρόκειται για την εταιρεία Fantis. Η συγκεκριμένη εταιρεία είναι εμπορική και είναι παλιός γνώριμος της Δωδώνης, δεδομένου ότι διακινεί στη διάρκεια των τελευταίων 27 χρόνων τη φέτα Δωδώνη στην αμερικανική αγορά.

Από ελληνικής πλευράς καταρχήν ενδιαφέρον εξεδήλωσαν οι έξι Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών της Ηπείρου (ΕΑΣ Ιωαννίνων 24,78%, ΕΑΣ Πωγωνίου 2,9%, ΕΑΣ Πρεβέζης 2,4%, ΕΑΣ Θεσπρωτίας 1,6%, και ΕΑΣ Αρτας - Φιλιππιάδας 0,55%), που είναι μέτοχοι κατά 32,23% της Δωδώνης, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες ζητούν προνομιακή μεταχείριση από την τράπεζα – ζητούν να τους μεταβιβαστεί το ποσοστό της ΑΤΕ στη λογιστική αξία της εταιρείας, δηλαδή με εξαιρετικά χαμηλό τίμημα, κάτι που μάλλον είναι δύσκολο να πράξει η ΑΤΕ στην παρούσα φάση.

Ακολούθως ενδιαφέρον εξεδήλωσαν οι αδελφοί Σαράντη – πρόκειται για τον πιο δυναμικά αναπτυσσόμενο γαλακτοκομικό όμιλο της ελληνικής αγοράς, διαθέτει την Τυράς στα Τρίκαλα, τον Ολυμπο στη Λάρισα και την Ροδόπη στην Ξάνθη, έχει παραγωγική παρουσία στη Ρουμανία και στη Βουλγαρία και στη διάρκεια των δύο τελευταίων χρόνων εξάγει στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επίσης έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον ο όμιλος Ρέστη, ένας από τους μεγαλύτερους εφοπλιστικούς ομίλους της χώρας, που επενδύει και σε άλλους κλάδους εκτός από τη θάλασσα. Ομως εκτός από την εταιρεία Fantis, που είναι συνεργάτης της Δωδώνης στις ΗΠΑ, ένας ακόμη συνεργάτης της, στην Αττική αυτή τη φορά, εμφανίζεται να έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την απόκτηση του ποσοστού της ΑΤΕ. Πρόκειται για την εταιρεία Σίμος, η οποία διευθύνεται από τον κ. Ν. Νιάκαρο, επικεφαλής ομάδας εφοπλιστών – τη μη δεσμευτική πρόταση υπέβαλε μέσω κυπριακής offshore, όπως επίσης ένας επιχειρηματίας από την περιοχή του Αγρινίου.